Gevaar op onevenwichtige verdeling griepvaccins door overreactie bij artsen.

Op 7 november werd gestart met vaccinaties tegen het A/H1N1-griepvirus. Gezien de perceptie bestaat dat er niet genoeg vaccins in voorraad zijn, is er een reële kans dat artsen meer bestellen dan ze eigenlijk nodig hebben. De artsen die niet overreageren, lopen het risico dat ze te weinig vaccins krijgen, terwijl de artsen die wel overreageren met mogelijke overschotten blijven zitten. Vooral met het oog op de vaccinatie van risicogroepen moet een dergelijk scenario absoluut vermeden worden. Speculaties als gevolg van de onduidelijkheid rond de beschikbare voorraden van vaccins tegen de Mexicaanse griep kunnen leiden tot een onevenwichtige en zelfs oneerlijke verdeling. Dat blijkt uit recent onderzoek van Vlerick Leuven Gent Management School en de KU Leuven naar mechanismen binnen de industriële toevoerketen.

Deze theorie wordt ondersteund door wetenschappelijk onderzoek naar het fenomeen van “shortage gaming”. Daarmee bedoelt men het inspelen op mogelijk tekorten bij producten die op één of andere manier slecht beperkt beschikbaar zijn en die dus volgens een bepaalde verdeelsleutel toegewezen worden. Robert Boute, Professor Supply Chain aan Vlerick Leuven Gent Management School: “In de klassieke industriële toevoerketen komt speculatie bij tekorten veelvuldig voor. Wanneer de vraag groter is dan de beschikbare voorraad, krijgt ieder slechts een deel van wat hij besteld heeft. Stel bijvoorbeeld dat slechts de helft van de totale vraag beschikbaar is, krijgt elk 50% van wat hij besteld heeft. Indien men weet dat dit principe zal toegepast worden, zal iedereen dubbel zoveel bestellen om toch de nodige hoeveelheid te krijgen. Dergelijk speculatief gedrag kan aanleiding geven tot nefaste gevolgen. Het zogenaamde opslinger-effect, dat de toevoerketen verstoort, kan in dit geval dus leiden tot een onevenwichtige en zelfs oneerlijke verdeling van de vaccins”.

Om een dergelijk scenario te vermijden, is een duidelijke communicatie rond de beschikbare voorraad noodzakelijk. Alleen zo kan vermeden worden dat artsen gaan speculeren over de toewijzing van de beschikbare voorraad, en krijgt elke arts het aantal vaccins dat hij/zij ook effectief nodig heeft.