woensdag 8 juli 2009

Congo in Contrast: van dagdagelijks leven tot oorlogsverkrachting

Op 12 juli organiseert het Forum van Vlaamse Vrouwen een overzichtstentoonstelling met werken van de Congolese kunstenares Rhode Bath-Schéba Makoumbou. Rhode woont en werkt in Brussel, ze exposeert regelmatig in heel Europa en ook in Afrika. In haar thuisland, de Republiek Congo heeft ze de status van ‘une vraie star’. Ze mag er prat gaan op de eervolle titel ‘La fierté du Congo’. Niet onterecht: een betere ambassadrice kan het land zich immers niet indenken. Rhode werd geboren in Brazzaville, hoofdstad van de Republiek Congo, en heeft drie kinderen. Haar vader is de in Congo erg bekende kunstenaar David Makoumbou. Naast de vorming en de invloed van haar vader kreeg ze geen echte artistieke opleiding. In 1997 heeft ze zich ingeschreven aan de universiteit, richting journalistiek. Door de oorlogen in Congo werd haar studie jammer genoeg onderbreken En als kunstenaar kan je in Congo niet overleven. De doorsnee Congolees heeft geen benul van de waarde van kunst. Tentoonstellingen zijn eerder zeldzaam en de personen die kunst kopen zijn voor het grootste deel westerlingen.

In 2003 stelde ze tentoon in Saint-Etienne in Frankrijk en besliste om een aantal galerijen te bezoeken in Brussel. Daar ontmoette ze de galerijuitbater Marc Somville. Die heeft veel geïnvesteerd in de promotie van haar kunstwerken. Sinds 2004 woont ze in Brussel. Er is in Congo Brazzaville wel een Centre Culturel Français dat regelmatig tentoonstellingen wijdt aan zowel Congolese als aan buitenlandse kunstenaars. En dan is de bekende school Poto-Poto die een podium biedt aan alle artiesten die er zijn afgestudeerd. Tentoonstellingen worden vooral georganiseerd in hotels of andere publieke plaatsen. Het grote probleem in Congo is dat de bevolking weinig interesse heeft in kunst en zich er ook niet voor verplaatst. De levensomstandigheden zijn er heel triest en de meerderheid van de bevolking denkt enkel en alleen aan voedsel. Overleven is prioritair!

Ondertussen voelt Rhode zich hier al heel goed thuis: “Maar wat me vooral treft aan Brussel is dat de culturele diversiteit hier aanvaard wordt, hier bijna gewoon is. Bovendien geeft men hier aan ieder van ons de kans zijn of haar eigen culturele identiteit te bewaren. Brussel is echt een voorbeeldstad op gebied van het in praktijk brengen van de integratie. Akkoord, er zijn nog wel wat problemen, maar de verantwoordelijken doen heel erg hun best om die weg te werken. In mijn ogen is de multiculturele samenleving trouwens een enorme intellectuele verrijking! FVV: De vrouw heeft een belangrijke plaats in je werk. Rhode: In mijn artistiek werk tracht ik de Congolese vrouw in de schijnwerpers te plaatsen, meer bepaald de vrouw tijdens haar leven van alledag. Mijn werk is een ode aan de Afrikaanse vrouw: een vrouw van actie, een moedige vrouw; een vrouw die alles bemoedert, die zich bekommert om het dagelijkse leven. Kijk bijvoorbeeld naar mijn beeldhouwwerk ‘Het Zogen’! Het moederschap maakt immers deel uit van het dagelijkse leven in de échte betekenis van het woord. De Afrikaanse vrouw geeft haar kinderen heel lang de borst, bindt haar kinderen op de rug, De Afrikaanse vrouw en haar kind zijn bij wijze van spreken één… Of ze nu aan het werk is of niet: ze vormen samen een geheel!

FVV: Je schildert en je sculpteert. Waar gaat je voorkeur naartoe? Wat doe je het liefst? Rhode: Dat is een moeilijke vraag. Het is net door te schilderen dat ik zin kreeg om ook te gaan beeldhouwen. Als ik een schilderij af had, kreeg ik meer en meer zin om dat doek ook driedimensionaal te zien. Mijn beeldhouwwerken zijn dan ook, bij wijze van spreken, figuren die uit hun doek gestapt zijn. Nu, ik blijf schilderen, maar ik heb het gevoel dat ik me creatief beter kan uitleven in mijn beeldhouwwerk. Of zoals ze het in het Nederlands zeggen: “Ik kan er mijn creatief ei in kwijt”. (lacht)

FVV: De tentoonstelling in Gent is min of meer je debuut in Vlaanderen. Wat verwacht je ervan? Rhode: Sinds ik tentoonstel in Europa moet ik zeggen dat ik overal in het algemeen zeer goed ontvangen word. Ik krijg zeer veel aanmoedigingen en gelukwensen. Ik krijg nu onwaarschijnlijk veel aanvragen voor tentoonstellingen. Het is moeilijk om mijn agenda bij te houden. Nu, ik merk op dat in Vlaanderen de meerderheid van de bevolking veel waarde hecht aan de artistieke creatie. Ik heb er alle vertrouwen in! FVV: Wij van onze kant zijn fier, ‘de trots van Congo’ te mogen verwelkomen in Gent. Ook wij hebben er alle vertrouwen in. Link: www.rhodemakoumbou.eu

Interview van Martien Bode (FVV) Met Rhode Bath-Schéba Makoumbou.


Van 12 tot 27 juli 2009 organiseert het Forum van Vlaamse Vrouwen het project ‘Congo in Contrast’ in het Augustijnenklooster, Academiestraat 1 te Gent. Van dagdagelijks leven tot oorlogsverkrachting. Het betreft een overzichtstentoonstelling van werken van de Brussels Congolese kunstenares Rhode Bath-Schéba Makoumbou enerzijds en foto’s uit de reeks ‘Oorlog Life’ van VRT journalist Peter Verlinden anderzijds. Link: www.vlaamsevrouwen.org

Geen opmerkingen:

Een reactie posten