Arteveldehogeschool onderzoekt banken die het verschil maken

De Arteveldehogeschool uit Gent heeft de uitzonderlijke kenmerken in kaart gebracht van twaalf duurzame, ethische, groene, alternatieve banken. Opvallende vaststelling is dat deze banken op succesvolle wijze een heel verschillend traject volgen dan de reguliere banken. Triodos Bank, de enige onderzochte bank die actief is in België, werd begin juni verkozen tot duurzaamste bank ter wereld. Opvallend gezamenlijk kenmerk van deze banken is dat zij er van bij hun oprichting expliciet voor gekozen hebben om klanten te bedienen die niet of onvoldoende worden bediend door de reguliere banken. In sommige gevallen gaat het om armen, zoals de Afro-Amerikanen uit de suburbs in Chicago (Shorebank) of de herders uit de afgelegen gebieden in Mongolië (XAC Bank). Andere banken zoals bijvoorbeeld Triodos Bank investeerden reeds in hernieuwbare energie toen die sector door het gros van de banken nog als te risicovol beschouwd werd.

Ondanks de keuze voor klanten die door andere banken vermeden werden, hebben deze twaalf banken een succesvol parcours afgelegd. Zelfs in deze tijden van financiële crisis blijven zij goed presteren. Dat stemt tot nadenken en kan inspirerend zijn voor de gehele banksector, want het business model van deze banken vertoont opvallende verschillen met deze van mainstream banken. Opvallend bij de waardegedreven banken is dat zij zich zijn blijven concentreren op de klassieke banktaak. Zij zetten deposito’s om in kredieten, maar zij investeren enkel in projecten of bedrijven die een sociale, ecologische, culturele meerwaarde leveren aan de maatschappij.

Zij specialiseren zich als niche bank in bankieren voor welbepaalde bedrijfssectoren of bevolkingsgroepen, en wenden hun grondige kennis van hun klanten aan om producten op maat aan te bieden. Zij onthouden zich van speculatieve investeringen in complexe, onduidelijke, risicovolle herverpakte financiële producten. Ze laten zich ook niet drijven door korte termijnwinsten en winstmaximalisatie, maar door het realiseren van een maatschappelijke meerwaarde gekoppeld aan een degelijke winst.

In grote lijnen kunnen deze banken onderverdeeld worden in twee groepen: De Amerikaanse-Europese ethische banken en de armoedebestrijdingsbanken uit het Zuiden. De benaming zegt het zelf reeds, beide groepen hebben verschillende prioriteiten. Maar ze zijn ook anders gestructureerd. Armoedebestrijdingsbanken zijn meer afhankelijk van grote investeerders voor hun financiering. Ethische banken daarentegen zetten vooral deposito’s van klanten om in leningen. Ethische banken hebben hun aanbod ook reeds gedifferentieerd en bieden ook ethische investeringsfondsen aan. Ethische banken zijn centraal georganiseerd, werken met zeer weinig kantoren en medewerkers, maar gebruiken voor de verspreiding van hun producten naar potentiële spaarders vooral de netwerken van bevriende organisaties en andere banken. Armoedebestrijdingsbanken hebben een uitgebreid netwerk van kantoren en medewerkers. Zij zijn zowat in elk dorp aanwezig, en brengen hun aanbod tot op de stoep van hun klanten.

Het onderzoek bundelde cijfers en informatie over twaalf banken uit verschillende continenten. De onderzoekers verdiepten zich in de gegevens van microfinancieringsbanken uit Bangladesh, Mongolië, Peru en Nicaragua, maar onderzochten evengoed een aantal ethische banken uit o.a. Italië, de Verenigde Staten, Nederland en Duitsland. Al deze banken hebben zich onlangs verzameld in de Wereldwijde Alliantie voor Waardegedreven Bankieren (Global Alliance for Banking on Values).

Al deze banken hebben zich onlangs verzameld in de Wereldwijde Alliantie voor Waardegedreven Bankieren (Global Alliance for Banking on Values).

Alternative Bank ABS, Switzerland, www.abs.ch
Banca Popolare Etica, Italy, www.bancaetica.com
Banex, Banco del Exito, Nicaragua, www.banex.com.ni
BRAC Bank, Bangladesh, www.brac.net and www.bracbank.com
GLS Bank, Germany, www.gls.de
Merkur Bank, Denmark, www.merkurbank.dk
Mibanco, Banco de la Microempresa, Peru, www.mibanco.com.pe
New Resource Bank, United States, www.newresourcebank.com
ShoreBank Corporation, United States, www.shorebankcorp.com
Triodos Bank, The Netherlands, www.triodos.com
XacBank, Mongolia, www.xacbank.com