Dara Birnbaum restropective: the dark matter of media light.

Ze is de zestig voorbij en maakt kunst met een politieke en kritische inslag. Toch is Dara Birnbaum nog even hedendaags en actueel als in de jaren 70 toen ze met haar video installaties de maatschappij bevroeg. Ze groeide op in een klimaat van politieke crisis (Vietnam, J.F. Kennedy en Martin Luther King), maar toch behield ze haar peilloze gevoel voor romantiek. Nog steeds stelt ze in vraag hoe we naar politieke gebeurtenissen kijken, hoe we gemanipuleerd worden door beeld, TV en multimedia. Net nu we onze plaats zoeken tussen digitale fenomenen zoals Facebook, Netlog of Twitter. Eén van Biornbaums bekendste kunstwerken ontrafelt het fenomeen van Wonderwoman, een succesvolle Amerikaanse TV serie. Birnbaum toon dat Wonderwoman helemaal niet zo onschuldig is. We denken dat we vrij zijn omdat we onze TV aanzetten en kunnen kiezen tussen honderden kanalen of vrij internetten. Maar is dat zo?

Artistiek directeur Philippe Van Cauteren en curator Giel Vandecaveye vonden het logisch dat het SMAK de drijvende kracht zou zijn achter een passende retrospectieve tentoonstelling, met een volledige catalogus van het werk. Het werk van Dara Birnbaum werd sinds de jaren 80 al verschillende malen getoond, zowel in het MSK als het SMAK. Opmerkelijk was het grootschalige installatiewerk Break-In Transmission, dat aangekocht werd voor de permanente tentoonstelling van het SMAK. Het toont hoe CBS en CNN gedwongen werden de uitzendingen over het Tienanmen Plein stop te zetten terwijl studenten pogen om met eenvoudige middelen derelijke beelden toch naar buiten te krijgen. In 1992 kreeg Birnbaum de opdracht van Jan Hoet om ter gelegenheid van Documenta IX een nieuw werk te maken: Transmission Tower: Sentinel. In dit werk legt ze zich toe op uitreksels van de inmiddels beroemde speech ‘Thousend points of Ligh’ uit 1988 van Georges Bush.

Parallel aan de tentoonstelling wordt door het SMAK een boek ontwikkeld dat een volledig beeld zal brengen van Birnbaums werk. Op basis van het persoonlijke archief en met onuitgegeven materiaal wordt het verhaal verteld van een kunstenaar, als vrouw met een onverdroten hang naar kennis en inzicht. Steve Jacobs benadert de architectuurachtergrond en visie op stedenbouw van Birnbaum. Marina Grzinic zal het hebben over de benadering van de installaties in het kader van biopolitiek. Sigrid Adorf brengt Birnbaums werk in het licht van andere feministische videokunst. Een andere benadering komt er van Marianne Brouwer vanuit psychoanalytisch standpunt. Diedrich Diedrichsen schrijft over de punkhouding en de rol die muziek speelt in wat haar werk kan betekenen. Michael Newman zal een uitgebreid essay schrijven over het aspect van het bewegende beeld en de evolutie ervan in de jaren 70 en 80 in verband met haar tijdgenoten.

Van 4 april tot 2 augustus in het S.M.A.K., Citadelpark, 9000 Gent. Open di-zo van 10 tot 18 uur. Toegang: 6 euro individueel, 4 euro voor groepen en reductiehouders en 1 euro voor scholen en jongeren tot 26 jaar. Gratis voor kinderen onder 12 jaar, personen met een gehandicap en begeleiders van groepen. Elke zondag is het museum gratis toegankelijk voor Gentenaars. Speciale aandacht ook voor ‘Citadelle ma Belle’ op 25 en 26 april en 10 jaar SMAK op 9 en 10 mei 2009. Met gratis toegang voor iedereen. www.smak.be