Vrijzinnige Vlaanderen betreurt heengaan Jaap Kruithof.

De Vlaamse filosoof Jaap Kruithof (79) is woensdagochtend overleden. Kruithof richtte in het begin van de jaren zestig samen met Leo Apostel de afdeling moraalwetenschappen op aan de Gentse Universiteit. Kruithof was een van de zeven kinderen uit een Nederlands protestants gezin, maar werd geboren in Berchem. Hij wou eerst dominee worden, maar nam rond afstand van zijn geloof en werd een overtuigd atheïst. Een tijdlang ambieerde hij ook een carrière als pianist en componist maar ging uiteindelijk geschiedenis en later filosofie studeren aan de universiteit van Gent. Hij werd er gewoon hoogleraar, maar hij doceerde ook aan het RUCA in Antwerpen en het RITCS in Brussel.

Kruithof begreep al snel de invloed van de media en werd een van de bekendste gezichten van de Rijksuniversiteit Gent. De nieuwe afdeling moraalwetenschappen van de Gentse Universiteit veroorzaakte een grondige vernieuwing van de wijsbegeerte in België. Onder meer zijn onderzoek naar de seksuele beleving van Vlaamse jongeren zorgde in de jaren zestig voor ophef in het toen nog zeer katholieke Vlaanderen. Tijdens de 'studentenrevolte' aan het eind van de jaren zestig stond hij als een van de weinige proffen aan de kant van de studenten die inspraak eisten. In de jaren zeventig en tachtig gold Kruithof als een van de belangrijkste linkse opiniemakers in Vlaanderen, zonder gebonden te zijn aan een partij of strekking. Hij was er ook vroeg bij om het belang van de ecologische evolutie te onderkennen. Hij kantte zich tegen het antropocentrisme, de idee dat de mens de norm vormt voor alle beoordelingen, en gaf daarmee steun aan de milieu- en dierenrechten beweging.

Ook de Unie Vrijzinnige Verenigingen betreurt het heengaan van Jaap Kruithof. Kruithof was van onschatbare waarde voor de georganiseerde vrijzinnigheid in Vlaanderen. Zo stond hij samen met Leo Apostel aan de wieg van de opleiding Moraalwetenschap aan de Rijksuniversiteit van Gent (Ugent). Daarnaast was hij actief betrokken bij de oprichting van het toenmalig Humanistisch Verbond. Voor zijn levenslange actieve inzet voor het vrijzinnig humanisme ontving hij dan ook in 2007 de Prijs Vrijzinnig Humanisme. Bovenal stond Jaap Kruithof bekend om zijn vlijmscherpe analyses en stellingen. Taboes waren hem vreemd. En religie moest het vaak ontgelden. Niet God, maar wel de mens was zijn vertrekpunt. Of zoals Jaap Kruithof het ooit zelf verwoordde: “Slechts de mens heeft een intrinsieke waarde”. Zijn gedachten stonden nooit stil. Zo schreef hij in 2000 een analyse van het "dehumaniserende" liberalisme en in 2001 formuleerde hij aanzetten tot vernieuwing in "Het humanisme". Sonja Eggerickx, voorzitter Unie Vrijzinnige Verenigingen: “Het weze duidelijk: Jaap Kruithof was een vrijzinnige pur sang. En zo zullen wij hem ook blijven herinneren”.